Bento - prawdziwa historia. part 3.

W okresie Taishō (1912-1926) pojawiły się aluminiowe pudełka, które stanowiły towar luksusowy i szybko stały się czymś bardzo pożądanym z powodu swego srebrnego połysku, łatwości w utrzymaniu, lekkości i wytrzymałości. W tym czasie bento jednak straciło nieco na znaczeniu, a nawet powstał ruch, który domagał sie zakazu przynoszenia pudełek do szkoły. Wiązało sie to z obawą, że bento, jego wygląd, zawartość i akcesoria, świadczą o statusie materialnym danej rodziny, a wiadomo, że w Japonii wszelkie odchylenia od normy są niemile widziane. Chciano w ten sposób zapobiec sytuacjom, w których dzieci z uboższych rodzin czułyby sie gorsze z powodu mniej wystawnego bento. Trend ten (także z powodu klęski nieurodzaju w rejonie Tohoku i braku żywności) utrzymywał się do czasów Drugiej Wojny Światowej oraz w latach powojennych. Z tych samych powodów popularne stało się proste tzw. hinomaru bento, a w wielu szkołach wprowadzono jednakowe posiłki dla uczniów oraz nauczycieli.

Uczennice jedzące bento, 1935.

Bento ponownie zaczęło zyskiwać na popularności w latach osiemdziesiątych XX wieku. Pojawiły sie wtedy mikrofalówki, które ułatwiały przygotowywanie posiłków, a także bardzo wygodne całodobowe sklepy konbini, w których do dzisiaj można zaopatrzyć się w bento o każdej porze dnia i nocy. Ponadto pudełka drewniane czy aluminiowe masowo zaczęły być wypierane przez bento boxy wytwarzane z plastiku, ich cena spadła i każdy mógł pozwolić sobie na zakup pudełka o dowolnym kształcie, kolorze czy pojemności.

Bento powróciło do szkół, mimo że większosć z nich nadal serwuje posiłki uczniom, a i dorośli zaczęli je doceniać i zabierać ze sobą do pracy. Pikniki, wycieczki, podróże, specjalne dni w szkołach jak unodkai, czyli "dzień sportu" (運動会) - nie można ich sobie wyobrazić bez jakiegoś bento lub bento-podobnego posiłku. W niektórych szkołach organizowane są nawet bento days (bento no hi 弁当の日), a przyniesienie bento jest wtedy obowiązkowe.


Jak to z każdym trendem bywa, pojawiły się różnego rodzaju "wariacje na temat". O kyaraben bento i innych już pisałam, ale poza rodzajami samych bento boxów pojawiły się także różne grupy zajmujące się bento. Poza mamami, oczywiście, od jakiegoś czasu ujawniają się także bento danshi (弁当男子), czyli mężczyźni zajmujący sie robieniem bento. Sieć pełna jest stron im poświęconych i blogom samych bento danshi (do podejrzenia na przykład tu i tu). A na początku lat dziewięćdziesiatych ubiegłego wieku formowały sie grupy osób, które prześcigały się w coraz bardziej wyszukanych bento boxach, a forma stałą się dla nich ważniejsza niz treść. Fotografowali benta i organizowali liczne konkursy - trend ten jednak dość szybko stracił na znaczeniu.


Bento nadal jest wyrazem więzi rodzinnych i społecznych, a także stanowić może łącznik pomiędzy domem (uchi) a światem zewnętrznym (soto). Bardzo popularne są gotowe pudełka, jednak żadne nie smakuje tak dobrze, jak bento przygotowane przez mamę/tatę lub żonę/męża etc. albo zrobione własnoręcznie. Bento staje sie coraz bardziej popularne także poza Japonią, a wiele osób dostrzega jego zalety - zbilansowany posiłek ładnie i z troską podany i zapakowany.

Let's bento! ;)

Zdjęcie zapożyczone stąd.